Η ιστορία του Ξενοδοχείου Πίνδαρου και της Οδού Αθηνάς
Αναγνωρισμένο από το 1988 ως σύγχρονο αρχιτεκτονικό μνημείο, το Νεοκλασικό κτίριο στη συμβολή των οδών Αθηνάς και Σοφοκλέους στο κέντρο της Αθήνας, γνωστό ως «Ξενοδοχείον Πίνδαρος», ενσαρκώνει τη σύγχρονη ιστορία της πόλης.
Η Αθήνα, όταν έγινε η πρωτεύουσα του νεοσύστατου Ελληνικού κράτους το 1836, ήταν μια μικρή, αραιοκατοικημένη πόλη, με λιγότερους από 5.000 κατοίκους, σκορπισμένους γύρω από την Ακρόπολη. Σύντομα η πόλη ανοικοδομείται στα πρότυπα των μεγάλων ευρωπαϊκών πρωτευουσών, αφήνοντας πίσω της το Βυζαντινό και Οθωμανικό παρελθόν της, με τη βοήθεια μιας ομάδας καταξιωμένων αρχιτεκτόνων, όπως ο Δανός αρχιτέκτονας Theophil Hansen, ο Σάξωνας Ernst Ziller και ο Έλληνας αρχιτέκτονας Σταμάτης Κλεάνθης, οι οποίοι εισήγαγαν ένα νέο αρχιτεκτονικό στυλ, τον Νεοκλασικισμό. Βασισμένος σε με εξιδανικευμένη ιδέα της αρχαίας Ελλάδας, ο Νεοκλασικισμός άκμασε καθ’ όλη τη διάρκεια του 19ου αιώνα και στις αρχές του 20ου στα χέρια μιας νέας γενιάς Ελλήνων αρχιτεκτόνων, οι οποίοι πρόσθεσαν μοναδικά δομικά και στιλιστικά στοιχεία.
Μέχρι τα τέλη του 19ου αιώνα, η Αθήνα είχε μετατραπεί σε μια πόλη με φαρδιές λεωφόρους, μεγάλες πλατείες, επιβλητικά κτήρια και κομψά διώροφα και τριώροφα σπίτια, ένα εκ των οποίων είναι και ο «Πίνδαρος». Χτισμένο στα τέλη του 19ου αιώνα , το κτίριο χαρακτηρίζεται από τα ψηλά τοξωτά ανοίγματα στο ισόγειο των δύο συμμετρικών προσόψεων του. Ήδη από το 1900, λειτουργεί σαν ξενοδοχείο, προσφέροντας στους επισκέπτες ένα βολικό σημείο για να περιηγηθούν στην Αθήνα των αρχών του 20ου αιώνα, καθώς βρισκόταν στο πιο κεντρικό δρόμο της ταχέως αναπτυσσόμενης πόλης, στην Οδό Αθηνάς.
Μέρος του πολεοδομικού σχεδίου της πόλης, έργο των αρχιτεκτόνων Σταμάτη Κλεάνθη και Eduard Schaubert, η Οδός Αθηνάς σχεδιάστηκε ως μια δεντρόφυτη λεωφόρος μήκους ενός χιλιομέτρου, με σκοπό να συνδέσει το παλιό και το νέο τμήμα της πόλης, δηλαδή την Πλάκα και τις νεόκτιστες οικιστικές συνοικίες στα βόρεια. Αρχικά, ο δρόμος προβλεπόταν να εκτείνεται μέχρι την είσοδο της Ακρόπολης για να συνδέσει οπτικά τον Παρθενώνα, τον αρχαίο ναό της Αθηνάς (από τον οποίο ο δρόμος πήρε το όνομά του) με το νέο βασιλικό ανάκτορο στην πλατεία Ομονοίας. Αν και δεν έφτασε ποτέ στην Ακρόπολη, ούτε χτίστηκε ποτέ το παλάτι στην πλατεία Ομονοίας, η Οδός Αθηνάς έγινε η κύρια αρτηρία της πόλης, καθώς και η εμπορική, πολιτιστική και διοικητική καρδιά της, όπως μαρτυρούν ένα πλήθος δημοσίων κτιρίων, για παράδειγμα το Δημαρχείο, η Βαρβάκειος Αγορά (η κεντρική αγορά τροφίμων), το Δημοτικό Θέατρο και η Βαρβάκειος Πρότυπος Σχολή (δυστυχώς τα δύο τελευταία δεν υπάρχουν πια). Δεν είναι τυχαίο ότι η οδός Αθηνάς ήταν ο πρώτος δρόμος της πόλης που ηλεκτροφωτίστηκε το 1904 και ένας από τους πρώτους που ασφαλτοστρώθηκε λίγα χρόνια αργότερα.
Ο εμπορικός χαρακτήρας της Οδού Αθηνάς εδραιώθηκε από τις πρώτες δεκαετίες. Στο δεύτερο μισό του 19ου αιώνα, πολλοί έμποροι εγκαταστάθηκαν εδώ, αναθέτοντας σε διάσημους αρχιτέκτονες να χτίσουν μεγαλοπρεπείς διώροφες ή τριώροφες κατοικίες με καταστήματα στο ισόγειο. Ακολούθησε η ανοικοδόμηση μιας σειράς ξενοδοχείων για να εξυπηρετήσουν εμπόρους από την επαρχία σε επαγγελματικά ταξίδια. Η άφιξη του ηλεκτρικού σιδηροδρόμου το 1869 ενίσχυσε περαιτέρω την εμπορική κίνηση του δρόμου. Η δημοτικότητά της Οδού Αθηνάς προσέλκυσε επίσης «θεραπευτές» που πουλούσαν ελιξίρια που υποτίθεται ότι θεραπεύαν κάθε είδους ασθένειες, με αποτέλεσμα να γίνει γνωστή ως «η οδός των θαυμάτων».
Με την εισροή Ελλήνων μεταναστών από τη Μικρά Ασία το 1922, ο αστικός χαρακτήρας του δρόμου δίνει σταδιακά τη θέση του σε μια πολυμορφία με την εμφάνιση ταβερνών, οινομαγειρείων, καφενείων και πλήθος πλανόδιων πωλητών να γεμίζουν τα πεζοδρόμια με τους πάγκους τους. Μέχρι τη δεκαετία του 1950, οι μεγαλοαστικές κατοικίες των εμπόρων είχαν αντικατασταθεί με εργαστήρια και βιοτεχνίες.
Σήμερα, η Οδός Αθηνάς συμπυκνώνει με τον πιο ζωντανό τρόπο την μετάβαση της πόλης από νεοσύστατη πρωτεύουσα σε μια σύγχρονη μητρόπολη. Κατά μήκος του δρόμου συνυπάρχουν Νεοκλασικά, Art Deco, Art Nouveau και μοντέρνα κτίρια, πλήθος καταστημάτων με είδη κιγκαλερίας, στρατιωτικά ρούχα και μπαχαρικά, παλιές ταβέρνες, νέα εστιατόρια, street food μαγαζιά, καφέ και μπαρ. Γεμάτη πολύχρωμες αντιπαραθέσεις, η απαράμιλλη γοητεία του δρόμου οφείλεται τόσο στην αρχιτεκτονική ποικιλομορφία και εμπορικότητά της όσο και στα αρώματα που την κατακλύζουν: η αναζωογονητική μυρωδιά του φρεσκοαλεσμένου καφέ συναντάει τις αρωματικές νότες των μπαχαρικών από την Ελλάδα, τη Μέση Ανατολή και την Ασία. Λίγο παρακάτω, οι μυρωδιές των νωπών κρεάτων και φρέσκων ψαριών της Βαρβακείου αναμιγνύονται με τις ευωδιές των εποχιακών φρούτων και λαχανικών, με τις μυρωδιές των διπλανών ψησταριών να ανοίγουν την όρεξη.
Αρχικά γνωστό ως «Τρίπολη» και στη συνέχεια «Πανελλήνιον», σύμφωνα με το βιβλίο του Χαρίλαου Πατέρα «Ξενοδοχεία της Αθήνας: Αλφαβητική παρουσίαση 1833-2010», το ξενοδοχείο μετονομάστηκε σε «Πίνδαρος» το 1937, ως φόρος τιμής στον ομώνυμο αρχαίο Έλληνα λυρικό ποιητή, ένα όνομα που κράτησε μέχρι να σταματήσει τη λειτουργία του το 1980. Το 1988 χαρακτηρίστηκε ως σύγχρονο αρχιτεκτονικό μνημείο, παρόλα αυτά παρέμεινε κενό για πολλά χρόνια.
Το 2015 ο «Πίνδαρος» εξαγοράστηκε από την Athens Holidays με σκοπό την επαναλειτουργία του ως επέκταση του γειτονικού Fresh Ηotel του οποίου είναι ιδιοκτήτρια. Η ανακαίνιση του κτιρίου κράτησε τέσσερα χρόνια και περιελάβανε την αποκατάσταση των διατηρητέων Νεοκλασικών όψεων, την ριζική ανακατασκευή των εσωτερικών χώρων και την προσθήκη δύο επιπλέον ορόφων υπό την μορφή ενός μοντέρνου γυάλινου όγκου που κάθεται διακριτικά πάνω στο υπάρχον τριώροφο κτίριο. Η γυάλινη προσθήκη ενώνει αισθητικά το ιστορικό Νεοκλασικό με το αρχικό κτίριο του ξενοδοχείου χωρίς να αφαιρεί από την αρχιτεκτονική μοναδικότητα του κάθε ενός, λειτουργώντας σαν γέφυρα μεταξύ του παρελθόντος και του παρόντος. Το ανακαινισμένο κτίριο άνοιξε τις πόρτες του το 2023 και φιλοξενεί τη νέα ρεσεψιόν του ξενοδοχείου, καθώς και 12 νέα δωμάτια.
Η αναβίωση του «Πίνδαρου» αντιπροσωπεύει τη φιλοσοφία του Fresh Hotel για διαρκή ανανέωση και συνάμα αντανακλά την αναγέννηση του κέντρου της Αθήνας.
